مترجم سایت

هدف اصلی تشریع احکام در اسلام، قرب به خداوند است که به وسیله‌ی

تزکیه‌ی نفس و تقوا به دست می‎آید:

إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ (حجرات؛13) بزرگوار و با افتخارترین شما نزد

خدا با تقواترین شماست.

-=هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ

یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ؛

اوست خدایی که میان عرب امّی (قومی که خواندن و نوشتن هم

نمی‎دانستند) پیغمبری بزرگوار از همان قوم برانگیخت، تا بر آنان وحی

خدا را تلاوت کند و آنها را (از لوث جهل و اخلاق زشت) پاک سازد و کتاب

سماوی و حکمت الهی بیاموزد؛ با آن که پیش از این، همه در ورطه‌ی

جهالت و گمراهی بودند.=-

از قرآن کریم استفاده می‎شود که هدف از تشریع حکم الهی، وجوب

حجاب اسلامی، دست‌یابی به تزکیه‌ی نفس، طهارت، عفت و پاکدامنی

است. آیاتی هم‎چون:

قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکى لَهُمْ؛

ای رسول ما مردان مؤمن را بگو تا چشم‎ها از نگاه ناروا بپوشند و فروج و

اندامشان را محفوظ دارند، که این بر پاکیزگی جسم و جان ایشان اصلح

است.

حجاب چشم

قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ (نور؛30) ای رسول ما به مردان مؤمن

بگو تا چشم‎ها را از نگاه ناروا بپوشند.

قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ(نور؛31) ای رسول به زنان مؤمن بگو

تا چشم‎ها را از نگاه ناروا بپوشند.

حجاب در گفتار

نوع دیگر حجاب و پوشش قرآنی، حجاب گفتاری زنان در مقابل نامحرم

است:

فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ(احزاب؛32) پس زنهار

نازک و نرم با مردان سخن نگویید؛ مبادا آن که دلش بیمار (هوا و هوس)

است به طمع افتد.

حجاب رفتاری

نوع دیگر حجاب و پوشش قرآنی، حجاب رفتاری زنان در مقابل نامحرم

است. به زنان دستور داده شده است به گونه‎ای راه نروند که با نشان

دادن زینت‎های خود باعث جلب توجه نامحرم شوند

وَ لا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ ما یُخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ(نور؛31) و آن طور پای به

زمین نزنند که خلخال و زیور پنهان پاهایشان معلوم شود.

از مجموع مباحث طرح شده به روشنی استفاده می‎شود که مراد از

حجاب اسلامی، پوشش و حریم قایل شدن در معاشرت زنان با مردان

نامحرم در انحای مختلف رفتار، مثل نحوه‌ی پوشش، نگاه، ‌حرف زدن و راه ‎رفتن است.

بنابراین، حجاب و پوشش زن نیز به منزله‌ی یک حاجب و مانع در مقابل

افراد نامحرم است که قصد نفوذ و تصرف در حریم ناموس دیگران را دارند.

همین مفهوم منع و امتناع در ریشه‌ی لغوی عفت نیز وجود دارد؛

حجاب و عفت

دو واژه‌ی «حجاب» و «عفت» در اصل معنای منع و امتناع مشترک‎اند.

تفاوتی که بین منع و بازداری حجاب و عفت است، تفاوت بین ظاهر و

باطن است؛ یعنی منع و بازداری در حجاب مربوط به ظاهر است، ولی

منع و بازداری در عفت، مربوط به باطن و درون است؛ چون عفت یک

حالت درونی است، ولی با توجه به این که تأثیر ظاهر بر باطن و تأثیر

باطن بر ظاهر، یکی از ویژگی‌های عمومی انسان است؛ بنابراین، بین

حجاب و پوشش ظاهری و عفت و بازداری باطنی انسان، تأثیر و تأثّر

متقابل است؛ بدین ترتیب که هرچه حجاب و پوشش ظاهری بیش‌تر و

بهتر باشد، این نوع حجاب در تقویت و پرورش روحیه‌ی باطنی و درونی

عفت، تأثیر بیش‌تری دارد؛ و بالعکس هر چه عفت درونی و باطنی بیش‌تر

باشد باعث حجاب و پوشش ظاهری بیش‌تر و بهتر در مواجهه با نامحرم

می‎گردد.

حجاب زنان سالمند

قرآن مجید به شکل ظریفی به این تأثیر و تأثّر اشاره فرموده است.

نخست به زنان سالمند اجازه می‎دهد که بدون قصد تبرّج و خودنمایی،

لباس‎های رویی خود، مثل چادر را در مقابل نامحرم بردارند، ولی در

نهایت می‎گوید: اگر عفت بورزند، یعنی حتی لباس‎هایی مثل چادر را نیز

بر ندارند، بهتر است.

وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللاَّتِی لا یَرْجُونَ نِکاحاً فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُناحٌ أَنْ یَضَعْنَ

ثِیابَهُنَّ غَیْرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزِینَةٍ وَ أَنْ یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لَهُنَّ وَ اللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ.

(نور؛60)

علاوه بر رابطه‌ی قبل، بین پوشش ظاهری و عفت باطنی، رابطه‌ی

علامت و صاحب علامت نیز هست؛ به این معنا که مقدار حجاب ظاهری،

نشانه‎ای از مرحله‌ی خاصی از عفت باطنی صاحب حجاب است. البته این

مطلب به این معنا نیست که هر زنی که حجاب و پوشش ظاهری داشت

لزوماً از همه‌ی مراتب عفت و پاکدامنی نیز برخوردار است